Wil je kippen gaan houden, dan heb je wereldwijd de keuze uit een groot aantal veel verschillende kippenrassen. De verschillende rassen hangen voor een belangrijk deel vast aan de eigenschappen van de kip. Maar welk ras is nu geschikt voor u? In onderstaand artikel worden een groot aantal rassen doorgenomen en specifiek ingezoomd op de eigenschappen van de verschillende rassen om een goede keuze te kunnen maken.
Verschillende eigenschappen van kippenrassen
Om een keuze te kunnen maken voor de kippen die je wilt aanschaffen is het belangrijk om te weten wat de eigenschappen zijn van het ras. De rassen verschillen op verschillende punten: zo zijn er tamme, maar ook erg schuwe rassen. Zijn er luidruchtige kippen en stille. Hoogproductieve kippen tegenover nauwelijks leggende kippen. Dit lijstje kunnen we zo lang maken als we willen, maar geeft al aan dat er tussen de verschillende rassen grote verschillen zitten.
Legrassen van de kip
Er zijn verschillende soorten kippenrassen. De kippenrassen zijn allereerst onder te verdelen in grote en kleine rassen. De kleine rassen worden ook wel krielen of dwerghoenders genoemd. Deze twee categorieen kunnen weer worden verdeeld in het nut van de dieren. Zo zijn er legrassen. Tot het legras behoren de kippen die voor de eierproductie zorgen. Voorbeelden van dit ras zijn de Barnevelder, Leghorn, Australorp, Minorcakriel en de Wyandottekriel.
Vleesrassen
Vleesrassen bestaan uit kippen die voor de vleesproductie worden gehouden. Voorbeelden van vleesrassen zijn Faverolles, Houdan en Mechelse Koekoek.
Dubbeldoelrassen
Dubbeldoelrassen zijn zowel geschikt voor de eierproductie als voor de vleesproductie. Voorbeelden van deze rassen met meerdere functies zijn de Bielefelder, Amrock en Plymouth Rock.
Sierrassen zijn kippen die voor de beginnende kippenhouder aan te raden rassen. Voorbeelden van sierrassen zijn de Cochinkriel,
Hybride rassen
Tot slot zijn er hybride kippen. Die worden gefokt voor het produceren van een grote hoeveelheid eieren (300 eieren). Bij het hybride ras worden de kippenrassen gekruist. De levensverwachting van de hybride kip is niet erg hoog. Ze hebben verschillende erkende kleurslagen en zijn over het algemeen vrij tam.
De hierboven gepresenteerde kippenrassen zijn onder verdeeld in het nut van de verschillende kippenrassen. Bij de beschrijving van de rassen zijn daarnaast nog enorm veel verschillende kleurslagen te onderscheiden, maar ook zijn er binnen rassen nog verschil in lichaamsbouw en kopversierselen.
Bekendste Nederlandse kippenrassen
Kippen zijn in Nederland een veel voorkomend dier dat zowel voor de hobby als bedrijfsmatig wordt gehouden. Kippen zijn er in alle soorten en maten, maar wat zijn nu Nederlandse kippen. In de overzicht wordt een aantal bekende Nederlandse rassen besproken.
De Barnevelder
Het ras de Barnevelder is rond 1910 ontstaan in het Gelderse Barneveld uit de kruisingen van boerenkippen met Aziatische rassen. Het ras heeft een enkele kam en is rustig en vriendelijk. De kleurslag dubbelgezoomd is de bekendste van de Barnevelder. De Barnevelder legt ongeveer 180 eieren per jaar en de kleur van de eieren zijn bruin.
Brabanter
De Brabanter is al ontstaan in de zestiende eeuw en valt onder de leg- en sierrassen. Typische kenmerken van het ras zijn de kuif, baard en bakkebaarden. Op de neus van de Brabanter bevinden zich twee hoorntjes en de neusgaten staan wijd open. De kleurslagen waarin het ras voorkomen zijn onder andere zwart, wit, blauw en andere getoepte tinten, waarbij de veren eindigen in een zwart of witte kleur. Het is een actief ras dat goed tegen de winter kan en legt per jaar 150 eieren.
Lees hier meer over de Brabanter.
Lakenvelder
Het ras Lakenvelder is net als de Brabanter een oud ras. Al in de zeventiende eeuw zijn er schilderijen te zien waarop de Lakenvelders zijn afgebeeld. De Lakenvelders zijn goede leggers, die veel witte eieren leggen.
Hollandse Hoen
De Hollandse hoen is in het buitenland bekend onder de naam Hamburgers. Deze kippenrassen hebben een slanke vorm en een grote, mooi ontwikkelde staart. Bij de hanen zitten mooi ontwikkelde sierveren. Een ander kenmerk is de rozekam en het zijn goede leggers. De Hollandse hoen is een populair kippenras en staat dan ook bekend als een sterk ras dat goede eieren legt.
Welsumer
De Welsumer is een populair kippenras dat de tegenhanger van de Barnevelder is. Het is ontwikkeld in Welsum (Overijssel). De Welsumer is ontstaan uit het kruisen van plaatselijke kippen met enkele Aziatische kippenrassen. Een kenmerk van dit kippenras is de kleurslag roodpatrijs. Daarnaast leggen het mooie gespikkelde eieren met een roodbruine kleur. Het heeft een vriendelijk en meegaand karakter en behoort tot de legrassen.
Fries Hoen
Friese hoenders zijn populair in Nederland. Ze hebben een grote en actieve fokkersclub, waardoor het ras blijft voortbestaan. Het ras kent meerdere kleurslagen, die zijn op te splitsen in gepelden, eenkleurigen en bonten. De Friese Hoen is een licht ras en heeft een enkele kam. In de omgang kunnen de kippen wat schuw zijn. De hen legt gemiddeld per jaar 150 eieren. Deze eieren zijn wit van kleur en klein van formaat.
Meest voorkomende Nederlandse kippenrassen
Het Nederlandse kippenras dat het meeste voorkomt in de totale populatie kippen in Nederland zijn de Barnevelder. Met een percentage van 12,7 procent van de totale populatie is dit het meest gekozen kippenras. De Hollandse hoen neemt een tweede plaats in. Dit kippenras heeft een aandeel van 12,5 procent op de totale Nederlandse populatie. Op de derde plaats staat de Welsumer (7,8 procent), gevolgd door de Kraaikop (6,8 procent), de Brabanter (6,4 procent), de Drents hoen (6,1 procent), de Fries hoen (6,0 procent) en de Lakenvelder (5,8 procent).
Vreemde kippenrassen
Naast de Nederlandse kippenrassen zijn er in Nederland een aantal vreemde rassen aanwezig. Deze rassen zijn soms fraai of bijzonder of lelijk, maar voor al deze rassen geldt dat ze er vreemd uitzien en afwijken van de normale rassen.
Chabo
De Chabo, soms ook Japanse kriel genoemd, is een Japans ras dat opvalt door haar geringe formaat en de enorm korte poten. Daarnaast hebben de hanen geen kopversierselen. Het lastige van dit kippenras is dat het moeilijk te fokken is door de slechte broeduitkomsten.
Araucana
Het ras Araucana komt oorspronkelijk uit de Zuid-Amerikaanse landen Chili en Peru en is ontstaan in de zestiende eeuw. Het behoort tot de sierrassen. De Araucana is een wat wilde hoen die graag vliegt en graag scharrelt. Bijzonder aan het ras zijn het ontbreken van een staart, de oortoefjes en de eieren hebben een groene kleur. De kleur van het Araucana ras liggen tussen de kleurslagen tarwe, zilver, zwart en wit. Het ras legt gemiddeld 180 eieren per jaar, waarbij het gewicht van het ei ongeveer 54 gram bedraagt. Zoals al hierboven vermeld is de kleur van het ei groen (richting blauw).
Yokohama
Het Yokohama ras staat bekend als een sierlijk ras. De haan heeft aan zijn staart uitzonderlijk lange sierveren. Andere opvallende kenmerken zijn de rode ogen en staan ze hoog op de poten. De hennen zijn trotse exemplaren. Hebben een smalle kop met bruinachtige ogen. De snavel heeft een gele kleur. De staart wordt horizontaal gedragen, waarbij de achterste veren van de staart naar buiten afbuigen. Door deze achterste veren moet de hoogte van de stok op ongeveer twee meter worden afgesteld. Een ander kenmerk van de Yokohama is dat het goed kan vliegen.
Zijdehoen
De Zijdehoen is een bijzonder oud ras van origine afkomstig uit China. De veren van het ras zijn onvoldoende ontwikkeld. Het gevolg is dat ze zachte veren hebben, die lijken op een donsige vacht. Verder opvallende kenmerken van dit kippenras zijn dat het een vijfde teen heeft en de blauwe huid. De meeste kippen hebben vier tenen en een blauwe huid bij kippenrassen is zeldzaam.
Huisvesting kippen
Bij het houden en verzorgen van kippen is het belangrijk om te zorgen voor goede verblijven waar de kippen hun dagen kunnen doorbrengen. Hierbij is het belangrijk om rekening te houden met de keuze van het ras en haar kenmerken en karakter. Bij lichte rassen, die hun vleugels gebruiken om te vliegen, is het nodig om een overdekte uitloop te maken. Middelzware rassen daarentegen blijven wel binnen een omrastering van ongeveer 1,75 meter. Terwijl een zwaar ras juist de zitstokken niet te hoog boven de vloer moet hebben. Zij hebben een over het algemeen kortere vleugels en springen/vliegen nooit hoog.
Nachthok
Een nachthok mag niet ontbreken. In het nachthok kunnen de verschillende kippenrassen bescherming zoeken tegen de wind, regen en kou. Belangrijk is dat er geen kieren in het hok zitten. Enerzijds om het tochten tegen de gaan en anderzijds om luis in het nachthok te voorkomen. Naast het nachthok is een mooie, grote ren ook een aanrader. Hiervoor gelden minimaal 1m2 ruimte bij krielkippen en 1,5 m2 bij de zware rassen.
Voeding voor kippen
De voeding voor de kippen dient voor jonge dieren om te groeien en de ontwikkeling en voor de volwassen kippen voor de dagelijkse onderhoud en als bouwstof voor de eieren. Onderhoudsvoer is zoals de naam al zegt voornamelijk voor de normale dagelijkse activiteiten en dienen voor een regelmatige vernieuwing in het lichaam van het dier. Belangrijke voedingsstoffen voor het dier zijn water, eiwitten, koolhydraten en vetten. Over drinkwater moet een hen altijd kunnen beschikken en het is belangrijk om het dagelijks te verversen. Bij kippen die een dag geen water krijgen, is de kans dat de hen geen eieren meer legt groot.
Leeftijd van kippenrassen
Veel mensen vragen zich af hoe oud de verschillende kippenrassen kunnen worden. Over het algemeen leggen hennen ongeveer vijf jaar eieren. Hoe ouder de hen wordt, hoe slechter de leg wordt. Hobbykippen kunnen veel ouder worden dan vijf jaar. De oudste levende kip in de wereld leeft volgens insiders in China. Al is het zeer de vraag of dit gegeven wel klopt. In Nederland zijn kippen met een leeftijd van 18 jaar nog in leven. De kippenrassen die over het algemeen het oudste worden zijn de Mengelmoes, gevolgd door de Wyandotte kriel en de Wyandotte. Daarnaast wordt door de kenners de Australorp ook als een sterk kippenras gezien, die op hoge leeftijd nog veel eieren legt. De hybride kippen die veel worden gebruikt in de agrarische wereld worden om het jaar vervangen. Na een jaar neemt de kwaliteit van de eieren af. Daarnaast neemt de kwaliteit van de veren af en neemt de algemene kwaliteit van de hybride kippenrassen snel af.
Passen bij de omgeving
Hierboven zijn in het artikel een groot aantal rassen doorgenomen en aangegeven wat de eigenschappen en functies van de verschillende kippenrassen zijn. Om een goede keus te maken moet je de eigenschappen van de kippenrassen op je eigen situatie loslaten. Ga je voor vreemde kippenrassen dan zijn de Zijdehoen, Araucana en bijvoorbeeld de Chabo goede keuzes. Wil je Nederlandse kippenrassen, dan zou je kunnen kiezen voor de Barnevelder, de Brabanter of de Friese hoen.